Çocuklar da Multiple
Skleroz hastalığına yakalanabilir mi?
MS genel olarak genç yetişkin hastalığı olarak
düşünülmektedir. Ancak; birkaç çalışma MS’li hastaların %2,7 – 5’i 18
yaşlarından önce tanı aldıklarını belirtmektedir. MS’li çocukların büyük çoğunluğu
10-17 yaşları arasındadır, ama bazılarına 5 yaşından önce tanı konmuştur.
MS’li yetişkinlerin çoğu, çocukluklarında ya da
ergenliklerinde tekrarlayan semptomlar yaşadıklarını belirtmişlerdir. Bu durum
da çocuklarda MS tanısının, yetişkinlikte daha çok semptom meydana gelene kadar
ertelendiğini, geç kalındığı ihtimalini arttırmaktadır.
Çocuklarda MS’in
Nedenleri Nedir?
Bu sorunun cevabını henüz bilemiyoruz. Şuan ki düşünce
yetişkinlerde görülen MS hakkındaki düşüncelerle benzerdir. Hastalığın, genetik
olarak yatkın olan, ayrıca bulaşıcı ajana (virüs ya da bakteri) maruz kalmak
gibi çevresel nedenlerden kaynaklanan deneyimleri yaşamış bireylerde açığa
çıktığına inanılmaktadır. Kimi genler ya da gen kombinasyonları, bireyi daha
yatkın hale getirebilmektedir. Bir çok farklı virüs ve bakterilerin MS’te olası
rolleri araştırılırken; tetikleyici nedenler henüz bulunamamıştır.
MS ölümcül bir
hastalık mı?
MS ölümcül bir hastalık değildir. MS ve semptomlarının
tedavisindeki gelişmeler sayesinde; çoğu MS’li insan normal ya da normale yakın
yaşam süresinde yaşayabilir.
Çocuklardaki MS’in
tipleri nelerdir?
MS’te değişik hastalık modellerini görmekteyiz:
yineleyen-düzelen, birincil ilerleyen, ikincil ilerleyen, ilerleyen-yineleyen,
iyicil MS ve kötücül MS. Tüm çocuklar yineleyen-düzelen tipte başlar, açık
belirgin atakların kendi kendine ya da tedaviyle hafiflemesiyle karakterizedir.
Hafifleme dönemi boyunca, yeni bir semptom ya da hastalık ilerlemesi yoktur.
MS’in diğer tipleri, çocuklarda ender görülür.
Çocuklardaki MS,
Yetişkinlerdeki MS’ten Farklı Mı?
MS semptomları, hem çocuklarda hem yetişkinlerde benzerdir.
Ancak; bazı MS’li genç bireyler, yetişkinlerin ender yaşadıkları semptomlara
sahiptir. Bunlar; halsizlik, sinirlilik, düşük derece de ateştir.
MS’li genç bireyin merkezi sinir sisteminde gelişen
hastalığın ne gibi bir etkisi olduğu henüz bilinmemektedir. Erken başlangıçlı
MS’in öğrenme yeteneği üzerinde etkisi olabilir. MS’li çocuklar, okul
performansında, özellikle odaklanma ve kısa-süreli hafıza konularında zorluklar
yaşayabilir.
MS’li Bir Çocuk Ağır
Engelli Hale Gelecek Mi?
MS, kişiden kişiye değişmektedir.
Yani; çocuğunuza ne olacağını tahmin etmek zordur. Yetişkin popülasyondaki
istatistikler; MS hastası 3 kişiden 2’sinin baston ya da destekleyici aletlerle
de olsa yürüyebildiğini söylemektedir. Bazı çalışmaların, çocuklarda MS’in
ikincil ilerleyen tipteki seyri(%50’si 23 yıldan sonra) yetişkinlere göre (
%50’si 10 yıldan sonra) daha yavaş olduğunu önermelerini bilmek rahatlatıcı
olabilir.
MS Bulaşıcı Mı? Eğer MS’li Olursam Çocuğuma Da Geçer Mi?
MS bulaşıcı değildir ve direk
olarak kalıtsal da değildir. Güncel
araştırmalar; genetik faktörlerin, kimi insanları MS hastalığı için daha yatkın
hale getirebildiğini göstermektedir. Aile içerisinde bu hastalığa sahip birçok
birey varsa, risk daha yüksektir. Herhangi biri için ortalama risk, 800’de
1’dir. Ebeveynlerinde MS hastalığı olan bir çocuk için bu risk 100’de 2 dir.
Her ne kadar belirgin bir yükseliş görülse de, kesin risk yine de oldukça azdır.
Çocuklara Ve Gençlere Hastalıklarını Anlatmak Önemli Mi?
Ebeveynler bazen çocuklarına MS tanısı aldıklarını
söylemeliler mi merak etmektedirler.
Tanı hakkında açıkça konuşmak için çok iyi nedenler vardır.
- Çocuklar ve gençler, iyi
hissetmediklerinde bunu bilirler. Ayrıca, ebeveynlerinin duygu durumlarına
ve ruh hallerine karşı çok hassaslardır. Neler olduğuna dair açık ve
dürüst bir açıklama olmazsa, kendi hayal güçleriyle boşlukları doldurmaya
çalışacaklardır ve gençlerin hayal güçleriyle akıllarına getirdikleri
şeyler çoğunlukla gerçek durumdan daha korkunç şeyler olmaktadır.
- Çoğu çocuğun, özellikle
küçük olanların, endişe ve sorularını ifade edecekleri yeterince kelime
dağarcığı ya da kavramları yoktur. Eğer ebeveynleri MS hakkında onlarla
açık bir şekilde konuşursa, çocuklarına kafalarındaki şeyleri ifade etmede
ihtiyacı oldukları sözcükleri verdikleri gibi bu konulardan bahsetme
fırsatını da vermiş olurlar.
- Buna ek olarak; MS’li
gençlerin tanılarından sonra bir çok farklı sağlık profesyoneliyle periyodik
medikal araştırmalar, değerlendirmeler ve testler boyunca süregelen
ilişkileri olacaktır. Bu profesyonellerle açık ve rahat bir iletişim,
güvenilir bir ilişkiyi destekleyecek ve bu deneyimlerin daha az korkutucu
olmasına yardımcı olacaktır.
- Son olarak, çocuklar ve
gençler onların bakımları konusundaki kararlara dahil edilmelidir.
Çocuklar kendi tedavi planlarına dahil edildikleri zaman, ilaçlarını ve
diğer önerilen tedavilerini almaya daha eğilimli olurlar.
MS’li Çocukların
Tedavi İmkanları Var Mı?
Evet. Çocuklarda MS ataklarının sayısını azaltacak tedavi
imkanları vardır. Bu tedaviler, bağışıklık sistemi tepkilerini modifiye ederek
çalışmaktadır. Bağışıklık aktivitesini
düşürür, böylece merkezi sinir sistemindeki kimi yıkıcı aktivite de azalır.
Enjeksiyon şeklinde olan tedaviler mevcuttur.
Hastalığı modifiye eden tedavilerin yanında, MS ataklarıyla
baş etmek için stereoid (kortizon) tedavileri de vardır. Steroid tedavisinin
amacı, semptomları ilerleterek, iyileşme zamanını kısaltmaktır. Steroid
tedavisi, MS’in uzun dönemde seyrini değiştirmemektedir veya uzun dönemde bir
fayda sağlamamaktadır.
Sonuç olarak MS 7 den yetmişe her bireyin karşılacağı bir sağlık sorunudur.
Not:Bu bilgiler bilgilendirme amaçlıdır,Mutlaka hekimlerinizden bilgi alınız
Not:Bu bilgiler bilgilendirme amaçlıdır,Mutlaka hekimlerinizden bilgi alınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder